Ο διχασμός κυριάρχησε, όπως είχε διαφανεί απ' τις δηλώσεις των προηγούμενων ημερών, στις σημερινές συζητήσεις των 27 ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που συμμετέχουν στη Σύνοδο Κορυφής για το αν και πώς το ευρωπαϊκό μπλοκ θα μπορούσε να επιβάλει ανώτατο όριο στην τιμή του φυσικού αερίου για να περιορίσει την ενεργειακή κρίση.
Αυτή τη φορά ο παραδοσιακός άξονας Γερμανίας - Γαλλίας που συνήθως κατευθύνει τις αποφάσεις ήταν σε αντίπαλα στρατόπεδα, με τη Γερμανία να εκφράζει αμφιβολίες και να αναστέλλει τα σχέδια για το ανώτατο όριο τιμών. Ωστόσο, παρά τις έντονες διαφωνίες φάνηκε να συμφωνούν ότι πρέπει να βρεθεί κοινή ευρωπαϊκή λύση. «Θα εργαστούμε μέχρι να έχουμε ένα πλήρως αποδεκτό κείμενο», ανέφερε Ευρωπαίος αξιωματούχος.
Η Γερμανία εμποδίζει τη συζήτηση να προχωρήσει, ισχυρίστηκε ένας αξιωματούχος σύμφωνα με το Politico καθώς η συζήτηση συνεχιζόταν και μετά τα μεσάνυχτα. Ο αξιωματούχος είπε ότι η Γερμανία επιδιώκει να επανεξετάσει το θέμα σε έκτακτη συνεδρίαση τον Νοέμβριο, καθώς θεώρησε ότι οι τρέχουσες προτάσεις για την αντιμετώπιση του αυξανόμενου ενεργειακού κόστους - συμπεριλαμβανομένων κοινών αγορών φυσικού αερίου, μείωσης κατανάλωσης της ενέργειας και εξερεύνηση πιθανών ανώτατων τιμών - δεν ήταν έτοιμες για τελική υπογραφή.
Σύμφωνα με πολλούς αξιωματούχους που επικαλείται το Politico, φαίνεται πως η πρόταση για επιβολή ενός προσωρινού ορίου τιμής στο σημείο αναφοράς εμπορίας φυσικού αερίου της Ευρώπης, γνωστό ως TTF — αλλά μόνο σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, γίνεται όλο και πιο δημοφιλής, ενώ μόλις μπήκαν στην αίθουσα ήταν πιο δημοφιλής η πρόταση για τον ιβηρικό μηχανισμό.
Η διάθεση μέσα στην αίθουσα είναι «ενεργή», είπε ένας άλλος αξιωματούχος, υποδεικνύοντας ουσιαστικά ότι οι ηγέτες διαφωνούσαν για το θέμα. Υπάρχει επίσης κάποια απογοήτευση που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρέδωσε τις προτάσεις της μόλις δύο ημέρες πριν από τη Σύνοδο Κορυφής, είπε ο διπλωμάτης.
Η Ουγγαρία, που απ' την αρχή του πολέμου στην Ουκρανία διαφωνεί με την επιβολή των κυρώσεων στη Ρωσία, ειδικά αυτών που αφορούν την ενέργεια, ξεκαθάρισε πως δεν θα συμφωνήσει σε ένα πλαφόν τιμής στο εισαγόμενο φυσικό αέριο επειδή θα τερματίσει τις ρωσικές παραδόσεις, δήλωσε ανώτερος βοηθός του πρωθυπουργού Βίκτορ Όρμπαν, προσθέτοντας ότι εάν η Ε.Ε. αποφασίσει κάτι τέτοιο θα πρέπει να εξαιρέσει την Ουγγαρία, όπως έκανε για το πετρέλαιο.
«Απλώς δεν θα λειτουργήσει. Το αποτέλεσμα θα είναι ότι θα έχουμε λιγότερο φυσικό αέριο στην Ευρώπη, σε υψηλότερη τιμή, σε αντίθεση με τον αρχικό σκοπό», δήλωσε ο Μπαλάζ Όρμπαν, διευθυντής του πολιτικού γραφείου του Ούγγρου πρωθυπουργού, σε συνέντευξή του στο Reuters.
Το ανώτατο όριο τιμών το ζητούν τουλάχιστον 15 χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, αλλά συναντά τη σθενάρη αντίσταση κυρίως της Γερμανίας.
O Ιταλός πρωθυπουργός Μάριο Ντράγκι κατά τη σημερινή παρέμβασή του στη Σύνοδο Κορυφής, που ήταν και η τελευταία αφού παραδίδει τη σκυτάλη στην ακροδεξιά Μελόνι, αναφέρθηκε στην ανάγκη να υιοθετηθεί πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου και να γίνει πράξη η μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
Ο Ντράγκι τάχθηκε κατά των αυτόνομων πρωτοβουλιών εκ μέρους χωρών που διαθέτουν μεγαλύτερο δημοσιονομικό περιθώριο, φωτογραφίζοντας προφανώς τη Γερμανία, διότι η προσέγγιση αυτή μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις σε ό,τι αφορά την ενότητα της Ευρώπης. Επίσης, τόνισε ότι αυτός ο τρόπος σκέψης δημιουργεί «τεράστια ζημιά«, διότι «χρηματοδοτήσαμε τον πόλεμο του Πούτιν και προκαλέσαμε την ύφεση», φέρεται να υπογράμμισε σύμφωνα με τη Repubblica.
Ο Ιταλός τεχνοκράτης πρωθυπουργός τάχθηκε, επίσης, υπέρ της έγκρισης κοινών, ευρωπαϊκών δαπανών, ώστε να αντιμετωπιστεί η φάση της οικονομικής ύφεσης. «Δεν πρόκειται για θέμα αλληλεγγύης, αλλά για προστασία της εσωτερικής αγοράς», υπογράμμισε χαρακτηριστικά.
«Ο ρόλος μας είναι να διασφαλίσουμε ότι υπάρχει μια ευρωπαϊκή ενότητα και ότι η Γερμανία είναι μέρος της», δήλωσε ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν προσερχόμενος στη Σύνοδο. «Δεν είναι καλό ούτε για τη Γερμανία ούτε για την Ευρώπη να απομονώνεται. Είναι σημαντικό ότι σε προτάσεις που αποτελούν αντικείμενο ευρείας συναίνεσης, να μπορούμε να βρούμε ομοφωνία», είπε ο Μακρόν.
Απορρίπτει το πλαφόν, «βλέπει» νέα έκτακτη Σύνοδο ο Σολτς
«Τα εργαλεία πρέπει να συζητηθούν εντατικά διότι πρέπει να λειτουργήσουν. Κανείς δεν αναζητεί πώς δεν θα έχουμε φυσικό αέριο», ανέφερε ο καγκελάριος της Γερμανίας Όλαφ Σολτς προσερχόμενος στη Σύνοδο Κορυφής προσθέτοντας ότι «είναι η σωστή συζήτηση να βρούμε πώς θα κατεβάσουμε τις τιμές και θα έχουμε αρκετές προμήθειες για όλους στην Ευρώπη».
Ερωτηθείς για τη στάση της Γερμανίας και για τις κριτικές που δέχεται σχετικά με τη θέση της για το πλαφόν, ο κ. Σολτς σημείωσε ότι «είμαστε οι μεγαλύτεροι υποστηρικτές της Ευρώπης, πληρώνουμε το 26% του προϋπολογισμού συνήθως και αναπτύσσουμε πολλούς μηχανισμούς αλληλεγγύης όπως κάναμε στην περασμένες κρίσεις. Κοιτάξτε τον κορονοϊό για παράδειγμα, με τα μέσα που αναπτύξαμε με το RRF. To ταμείο ανάκαμψης είναι μια καλή ευκαιρία να εργαστούμε μαζί στην τωρινή περίοδο, διότι τα περισσότερα από τα κεφάλαια που αναπτύξαμε με το ταμείο ανάκαμψης δεν έχουν χρησιμοποιηθεί ακόμη και κατευθύνονται επίσης όπου είναι αναγκαίο. Για παράδειγμα σε επενδύσεις στις υποδομές, στη μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής, στην ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και ούτω καθεξής. Το ισχύει και με την πρόταση για το RepowerEU που συμφωνήθηκε και το οποίο είναι πολύ καλή πρόταση».
«Αυτό που πρέπει να βρούμε είναι πώς θα στηρίξουμε όλες τις χώρες μαζί στο να κατέβουν οι τιμές όχι μόνο με επιδοτήσεις, αλλά στο να τις κατεβάσουμε στην παγκόσμια αγορά», επισήμανε ο Γερμανός καγκελάριος και συμπλήρωσε ότι πρέπει να υπάρξει συνεργασία «με άλλους καταναλωτές όπως η Νότια Κορέα και η Ιαπωνία, με άλλους φίλους στους G7 που είναι προμηθευτές και πρέπει να συνεργαστούμε με άλλες χώρες που προμηθεύουν φυσικό αέριο για παράδειγμα, για να κατεβάσουμε τις τιμές».
Πάντως,σύμφωνα με πληροφορίες ο Ολαφ Σολτς είπε ότι η Γερμανία είναι ανοιχτή για ακόμα μία έκτακτη Σύνοδο Κορυφής, εάν η σημερινή συνάντηση καταλήξει σε αδιέξοδο.
Αλλά και η Ολλανδία δήλωσε ότι φοβάται ότι εάν οριστεί ένα πολύ υψηλό πλαφόν, οι προμήθειες απλώς θα διέτρεχαν από την Ευρώπη και θα πήγαιναν αλλού. «Όλοι θέλουν να μειωθεί η τιμή του φυσικού αερίου, αλλά θέλετε να βεβαιωθείτε ότι οι εισαγωγές φυσικού αερίου θα συνεχίσουν να έρχονται», είπε ο πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε.
Η παρέμβαση Μητσοτάκη
«Πρέπει να δούμε τη μεγάλη εικόνα. Πρέπει να στείλουμε το μήνυμα ότι η Ευρώπη ανακτά τον έλεγχο. Δεν έχουμε την πολυτέλεια να διστάζουμε άλλο», τόνισε στην παρέμβασή του ο Κυριάκος Μητσοτάκης, όπως αναφέρουν κυβερνητικές πηγές.
Ο πρωθυπουργός υπογράμμισε ότι η διαρροή και μόνο του σχεδίου για παρέμβαση στην τιμή του φυσικού αερίου στο ευρωπαϊκό χρηματιστήριο ενέργειας αποτέλεσε μήνυμα προς την αγορά που είχε ως αποτέλεσμα να μειωθούν οι τιμές.
«Οι αγορές βλέπουν την αποφασιστικότητά μας. Αν δεν στείλουμε ένα ξεκάθαρο μήνυμα και την εντολή στην Επιτροπή να προχωρήσει στη δέσμη προτάσεων, οι αγορές θα αντιδράσουν. Δεν μπορούμε να γυρίσουμε πίσω. Δεν μπορούμε να αποτύχουμε», τόνισε.
Το μήνυμα Ζελένσκι
Στη Σύνοδο παρενέβη μέσω βιντεοσύνδεσης και ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο οποίος ενημέρωσε τους ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ότι οι Ρώσοι εισβολείς έχουν βάλει πλέον στο στόχαστρο το δίκτυο ηλεκτροδότησης της χώρας του, υπογραμμίζοντας ότι «η Ρωσία προκαλεί νέο κύμα ουκρανών μεταναστών προς τις χώρες της ΕΕ».
Ο Ζελένσκι ανέφερε ότι οι ρωσικές επιθέσεις κατά ενεργειακών εγκαταστάσεων στην Ουκρανία «έχουν σκοπό να προκαλέσουν όσο το δυνατόν περισσότερα προβλήματα ηλεκτροδότησης και θέρμανσης αυτό το φθινόπωρο και τον χειμώνα, ώστε να υποχρεώσουν όσο το δυνατόν περισσότερους Ουκρανούς να αναζητήσουν καταφύγιο στις χώρες σας».
Ως απάντηση σε αυτές τις επιθέσεις, ο Ουκρανός πρόεδρος ζήτησε από τους ηγέτες της Ε.Ε. να ενισχύσουν περαιτέρω την Ουκρανία με προηγμένα συστήματα αντιαεροπορικής άμυνας και να επιβάλλουν νέες κυρώσεις στη Ρωσία προκειμένου να περιορίσουν τις δυνατότητες χρηματοδότησης της πολεμικής εκστρατείας της.
Τόνισε επίσης ότι η πρόταση του Κιέβου για ανάπτυξη διεθνούς δύναμης παρατηρητών στα σύνορα Ουκρανίας-Λευκορωσίας γίνεται «πιο επίκαιρη» καθώς αυξάνεται η απειλή για ρωσική επίθεση από το έδαφος της Λευκορωσίας.